Integracja w wychowaniu i nauczaniu
„Przez integrację w szerokim pojęciu rozumiemy
zespolenie, scalenie, tworzenie całości z części.”
(W. Kopaliński)
Idąc dalej za tą definicją możemy stwierdzić, że integracyjny system kształcenia i wychowania polega na maksymalnym włączeniu dzieci i młodzieży z różnego rodzaju niepełnosprawnością do szkół masowych i innych placówek, umożliwiając im – w miarę możliwości – wzrastanie i naukę w gronie zdrowych rówieśników. Integrując społecznie dzieci niepełnosprawne, stwarzamy im warunki, aby mogły wychowywać się w swojej rodzinie, wzrastać w naturalnym środowisku wśród pełnosprawnych rówieśników oraz uczęszczać z nimi do powszechnych placówek.
Początki integracji przypadają na lata sześćdziesiąte, ale dojrzewanie do przyjęcia nowego sposobu myślenia, a w konsekwencji i działania, odbywało się w poszczególnych krajach w różnym tempie. Najwcześniej zyskała społeczny akces w Stanach Zjednoczonych i w niektórych krajach skandynawskich, głównie w Szwecji. W późniejszym czasie dołączyła Wielka Brytania, Włochy, Niemcy i potem inne kraje. W Polsce nasilenie zainteresowania problemami ludzi niepełnosprawnych dało się zauważyć w latach siedemdziesiątych, ale nie znalazło wówczas szerokiego odbicia w społecznych działaniach. Dopiero w latach dziewięćdziesiątych nastąpiło pozytywne spojrzenie na ten problem i szybkie powstawanie kolejnych placówek: przedszkoli, szkół integracyjnych, szkół z oddziałami integracyjnymi, ośrodków rehabilitacyjnych. Wśród niepełnosprawnych dzieci przyjmowanych do tych placówek znajdują się dzieci z pogranicza upośledzenia oraz z upośledzeniem w stopniu lekkim i umiarkowanym. Drugą co do liczebności grupą są niepełnosprawni ruchowo, głównie z mózgowym porażeniem dziecięcym. Następna grupa charakteryzuje się zaburzeniami w zachowaniu oraz zaburzeniami zmysłów słuchu i wzroku, a także przewlekle chorzy. Włączenie do szkół masowych dzieci z tak wieloma rodzajami niepełnosprawności jest możliwe dzięki zmianie mentalności społecznej i przejście na wyższy etap rozumienia potrzeb, jakich dostarcza codzienne życie.
Oddziały integracyjne w przedszkolach i szkołach muszą uznawać i odpowiadać na zróżnicowane potrzeby swoich podopiecznych przyjmując różne style i tempo uczenia się oraz gwarantując każdemu odpowiednie kształcenie, między innymi dzięki właściwemu programowi nauczania i organizacji pracy dydaktyczno- wychowawczej. Dzieci ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi powinny otrzymywać takie dodatkowe wsparcie, jakiego wymagają w celu zapewnienia im warunków do rozwoju oraz skuteczności ich kształcenia. Aby dziecko niepełnosprawne mogło się rozwijać i doskonalić swoje umiejętności, dodatkowo w placówkach zatrudnia się: logopedę, pedagoga-terapeutę, psychologa, rehabilitanta. Zadaniem tych osób jest wspólne oddziaływanie w taki sposób, aby następowało: wspieranie indywidualnego rozwoju dzieci. Liczba uczniów w oddziale integracyjnym powinna wynosić od 15 do 20, w tym od 3 do 5 dzieci z niepełnosprawnością.
W systemie integracyjnym wszyscy mają równe szanse uczestnictwa w życiu społecznym. Zarówno „zdrowi”, jak i niepełnosprawni uczą się tolerancji, akceptacji, otwartości na potrzeby innych, odpowiedzialności, a także życzliwości i wyrozumiałości.
______________________
J.Bałachowicz „Wychowanie do akceptacji niepełnosprawnych”, „Życie szkoły” 1993
I. Bogucka, M. Kościelska „Wychowanie i nauczanie integracyne” 1996
W. Kopliński „Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych” 2006